STANOWISKO GŁÓWNEGO INSPEKTORATU PRACY
W SPRAWIE PODMIOTÓW KONTROLOWANYCH PRZEZ PIP
(GPP-249-4560-53-1/11/PE/RP)
Odpowiadając na pytanie, dotyczące kontroli PIP,
Główny Inspektorat Pracy wyjaśnia, że nowelizacjami ustawy z 13 kwietnia 2011 o
Państwowej Inspekcji Pracy (Dz.U. z 2007 r. nr 89,
poz. 589 ze zm.), obowiązującymi odpowiednio od 1 lutego i 8 sierpnia 2011,
rozszerzono krąg podmiotów podlegających kontroli inspekcji pracy. Zgodnie z
aktualnym art. 13 ustawy kontroli PIP podlegają:
• pracodawcy
- a w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz kontroli legalności
zatrudnienia także niebędący pracodawcami przedsiębiorcy i inne jednostki
organizacyjne - na rzecz których jest świadczona praca przez osoby fizyczne,
w tym przez
osoby wykonujące na własny rachunek działalność gospodarczą, bez względu na
podstawę świadczenia tej pracy,
• podmioty
świadczące usługi pośrednictwa pracy, doradztwa personalnego, poradnictwa
zawodowego oraz pracy tymczasowej w rozumieniu art. 18 ust. 1 ustawy z 20
kwietnia 2004 o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy - w zakresie
przestrzegania obowiązków, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 lit. d i e,
• podmioty
kierujące osoby w celu nabywania umiejętności praktycznych, w szczególności
odbycia praktyki absolwenckiej, praktyki lub stażu zawodowego, niebędących
zatrudnieniem lub inną pracą zarobkową - w zakresie, o którym mowa w art. 19 d
i 85 ust. 2 ustawy z 20 kwietnia 2004 o promocji zatrudnienia i instytucjach
rynku pracy.
Podmiotami kontrolowanymi są zatem, stosownie do tego
przepisu, co do zasady pracodawcy (w rozumieniu art. 3 k.p.)
w pełnym zakresie kontroli i nadzoru realizowanego przez inspekcję. Kontroli
inspekcji pracy podlegają także przedsiębiorcy nie mający przymiotu pracodawcy
(tj. nie zatrudniający pracowników na podstawie umowy o pracę, powołania,
wyboru, mianowania oraz spółdzielczej umowy o pracę), i inne jednostki
organizacyjne, jeżeli na ich rzecz świadczona jest praca przez osoby fizyczne,
w przez tym osoby prowadzące na własny rachunek działalność gospodarczą. Zakres
czynności kontrolnych PIP prowadzonych w stosunku do tych podmiotów ograniczony
jest do sfery bezpieczeństwa i higieny pracy oraz legalności zatrudnienia. Nie
obejmuje natomiast zagadnień z zakresu prawnej sfery ochrony pracy,
przestrzeganie których to przepisów inspekcja pracy bada wyłącznie wobec osób w
zatrudnieniu pracowniczym.
Nie jest możliwe prowadzenie przez inspekcję pracy
czynności kontrolnych w stosunku do podmiotów nie wskazanych w przytoczonym
art. 13 ustawy o PIP. Tym samym należy uznać, że były pracodawca, który nie
zatrudnia już pracowników, nie powierza innym osobom świadczenia pracy na
podstawie umów cywilnoprawnych, a ponadto nie jest także organizatorem prac
świadczonych na jego rzecz przez osoby wykonujące na własny rachunek
działalność gospodarczą, nie podlega kontroli PIP.
Jeżeli jednak przedmiotem działalności takiego
podmiotu jest świadczenie usług pośrednictwa pracy, doradztwa personalnego,
poradnictwa zawodowego oraz pracy tymczasowej w rozumieniu art. 18 ust. 1
ustawy z 20 kwietnia 2004 o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy
lub działalności polegającej na kierowaniu osób w celu nabywania umiejętności
praktycznych, w szczególności odbycia praktyki absolwenckiej, praktyki lub
stażu zawodowego, niebędących zatrudnieniem lub inną pracą zarobkową, podmiot
taki choćby nie miał statusu pracodawcy a nawet przedsiębiorcy (agencja
zatrudnienia w formie fundacji lub stowarzyszenia), będzie podlegał kontroli
PIP w zakresie realizacji obowiązków wynikających z art. 10 ust. 1 pkt 3 lit d
i e oraz art. 19 d i art. 85 ust. 2 ustawy o promocji zatrudnienia i
instytucjach rynku pracy, wskazanych w art. 13 ust. 2 i 3 ustawy o PIP.